با وجود میلیاردها خلق‌کننده و فروشنده در بازارهای جهان، فرصت‌های بی‌پایانی برای صاحبان کسب‌وکار و کارآفرین‌ها و اینفلوئنسرها فراهم است که صدای برند خود را به مخاطبان برسانند. اما این بخش مثبت ماجراست. قسمت چالش‌برانگیز آن رقابت شدیدی است که با وجود بازارهای اشباع شده میان خالقان محصولات و خدمات به وجود آمده است.
حالا اگر در میان این رقابت‌ها، گوشه‌ای از بازار را انتخاب کنید و ویژگی منحصربه‌فرد کسب‌وکارتان را برای مخاطبان هدف در همان حوزه به نمایش بگذارید، راه موفقیتتان هموارتر خواهد شد.
بازارهای گوشه‌ای (نیچ) بی‌شماری برای انتخاب وجود دارد که می‌توانید از پتانسیل‌های آن‌ها در کار خود استفاده کنید. کلید اصلی، شناسایی گوشه‌ای از بازار (نیچ مارکت) و تسلط بر آن با ارائه ارزشی منحصربه‌فرد به مشتریان است.
وقتی نیچ مارکت متمایز خود از رقبا را انتخاب کردید، با استفاده از استراتژی‌های هدفمند نیچ مارکتینگ می‌توانید پیام خود را مستقیما به مشتری‌های بالقوه و ایده‌آل خود برسانید.
همه این نکات مستلزم شناخت دقیق از نیچ مارکتینگ و استراتژی‌های آن برای کمک به رشد برندتان است. این مقاله از افیلیو را بخوانید تا به‌طور کامل با نیچ مارکتینگ، اهمیت و مزایای آن آشنا شوید.
نیچ مارکتینگ (Niche Marketing) چیست؟
نیچ مارکتینگ (بازاریابی گوشه‌ای) یکی از انواع بازاریابی است که تمرکزش بر هدف قرار دادن مخاطبان خاصی است که بر مبنای نیازها و ترجیحات مشترک جمع شده‌اند.
به عبارت ساده‌تر، نیچ مارکتینگ بخشی از جمعیت مخاطبان هدف در بازار است. باز هم می‌توان با یک مثال ساده این موضوع را شفاف‌تر کرد.
مثلا کفش، بازارهای متعددی دارد. کفش رسمی، کفش اسپورت، کفش تابستانی و غیره. هرکدام از این مثال‌ها می‌تواند نمایانگر یک نیچ مارکت یا بازار گوشه‌ای باشد و هر بازاری در برآوردن نیازها و ترجیحات خاص اجزای آن تعریف و تقسیم‌بندی می‌شود.
عوامل تاثیرگذار مختلفی بر مبنای تعریف نیچ وجود دارد. عواملی مثل:
· قیمت (از کالای لوکس تا تخفیف‌دار)
· سطح کیفیت (از ممتاز تا دست‌ساز)
· جمعیت‌شناسی (جنسیت، سطح درآمد، سطح تحصیلات)
· جغرافیا (ساکنین شهرها و کشورهای مختلف)
نیچ مارکتینگ زمانی اتفاق می‌افتد که کسب‌وکار گامی به سمت تخصصی شدن در محصول یا خدماتی خاص برمی‌دارد و سپس تلاش‌های بازاریابی خود را حول این گروه‌ها انجام می‌دهد.
برای آن که برند بتواند خود را در بازار تثبیت کند، بسیار مهم است که در مورد مشتریان احتمالی خود در نیچ مارکت اطلاعات کافی داشته باشد.
اهمیت نیچ مارکتینگ در چیست؟
نیچ مارکتینگ به شما کمک می‌کند انرژی و تمرکز خود را بر یک حوزه که در آن تخصص دارید، بگذارید تا بتوانید در همان حوزه کاری از رقبایتان پیشی بگیرید. شاید موقعیت طوری باشد که بتوانید محصول یا خدمات خود را به گروه بیشتری از مخاطبان ارائه دهید اما تمرکز بر یک حوزه تخصصی می‌تواند کسب‌وکار شما را از بقیه متمایز کند. از همین رو می‌توانید با به‌کارگیری تکنیک‌ها و استراتژی‌های بازاریابی خود از پتانسیل‌های نیچ مارکتینگ نیز به بهترین شکل استفاده کنید.
۵ نکته کلیدی که اهمیت نیچ مارکتینگ را نشان می‌دهد:
۱. کاهش هزینه‌های بازاریابی
وقتی مخاطب دقیق برند خود را پیدا کردید، این فرصت را پیدا می‌کنید که محتوا و پیام‌های فروش خود را دقیقا متناسب با نیاز مخاطبان بالقوه هدف خود تولید و منتشر کنید. شناخت پرسونای خریدارانتان در تولید محتوای مرتبط با علائق آن‌ها بسیار مهم و حیاتی است. محتوایی که با حداقل هزینه بتواند از بین مشتریان احتمالی لید (سرنخ) تولید کند.
همه این‌ها باعث می‌شود بتوانید زمان و سرمایه کمتری روی مارکتینگ بگذارید و استراتژی‌های بازاریابی خود را به‌طور ویژه برای مخاطبان هدفتان طراحی کنید.
۲. کاهش رقابت
شما با انتخاب گوشه‌ای از بازار، جایگاهتان را در صنعت خود باز کرده‌اید. بعد، با کمک استراتژی‌های مارکتینگی که به کار می‌برید، می‌توانید به عنوان متخصص ظاهر شوید. نتیجه این می‌شود که مشتریان بیشتر و بیشتری با برند شما ارتباط برقرار می‌کنند و فروش به‌شکل قابل توجهی افزایش می‌یابد. پس از آن که پایگاه مستحکمی از مشتریان ایجاد کردید، شانستان در دستیابی به رشد سود بالا خواهد رفت.
۳. افزایش نرخ سود
فروش محصول یا خدمات که مربوط به بخشی از مردم است، وقتی بخشی از بازار را انتخاب می‌کنید، راحت‌تر می‌شود. به بیان ساده‌تر شما محصول یا خدمات خود را به همان افرادی عرضه می‌کنید که قصد خرید آن را دارند، نه کسانی که علاقه‌ای به آن ندارند. بنابراین این بازار هدف به مشتریان شما تبدیل می‌شوند.
وقتی برند برای فروش بر مشتریان هدف تمرکز کند، شانس افزایش حاشیه سود و رشد کلی میزان فروش بیشتر می‌شود.
۴. تامین اعتماد و اعتبار
به محض اینکه یک نام تجاری در یک حوزه بازاریابی نیچ تجربه کسب می‌کند، به عنوان متخصص در آن زمینه شهرت پیدا می‌کند و به عنوان رهبر فکری در آن صنعت خاص شناخته می‌شوند. نیچ مارکتینگ کمک می‌کند نام برند در مقابل افراد مرتبط قرار بگیرد و در مقابل انبوهی از تبلیغات در رسانه‌های مختلف، شاخصه‌های متمایز خود را حفظ کند.
۵. امکان اجرای بازاریابی پیشرفته
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های نیچ مارکتینگ انعطاف‌پذیری در عملیات بازاریابی است. این باعث می‌شود شما بدانید با چه کسانی ارتباط می‌گیرید و از تمام داده‌های جمع‌آوری شده برای ساختن قیف فروش، ایجاد محتوای بازاریابی و طرح‌های تجاری که در توسعه عملکرد بازاریابی نقش اساسی دارند، استفاده کنید.
بعد از پی بردن به اهمیت نیچ مارکتینگ، وقت فکر کردن به فرصت‌هایی است که از طریق آن‌ها فعالیت‌های بازاریابی به افزایش بازگشت سرمایه (ROI) منجر می‌شود.
مزایای نیچ مارکتینگ چیست؟
نیچ مارکتینگ با ایجاد پایگاهی از مشتریان وفادار، درها را برای شناخته شدن برند شما و گسترش مشتریان بالقوه در بازار فراهم می‌کند. اندازه کسب‌وکار مهم نیست، چه کوچک باشید و چه بزرگ، با کمک نیچ مارکتینگ می‌توانید با بزرگان صنعت خود رقابت کنید و ماندگار شوید.
۵ مزیت مهم نیچ مارکتینگ
۱. بازگشت سرمایه (ROI) بالا
همانطور که اشاره شد، تمرکز نیچ مارکتینگ بر گروهی از کاربران است که احتمال دارد محصول شما را بخرند. در این شیوه کیفیت بر کمیت برتری دارد و به همین دلیل است که نرخ بازگشت سرمایه (Return On Investment) در آن بالاست.
چون در این شیوه از بازاریابی تعداد مخاطبان محدودتر است، هزینه‌های بازاریابی نیز کمتر است. به همین دلیل با کمک استراتژی‌های بازاریابی هدفمند و با هزینه‌های کمتر می‌توانید به فروش مطلوب دست یابید.
۲. ایجاد وفاداری مشتری
نیچ مارکتینگ در ایجاد وفاداری مشتری نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. چون در این نوع بازاریابی مشتری احساس می‌کند به آنچه می‌خواهد دست پیدا می‌کند، از این رو آسان‌تر اقدام به خرید می‌کند.
علاوه بر این وقتی در فروش بر مزیت رقابتی تمرکز می‌کنید، برتری خود را نسبت به رقبا نشان می‌دهید.
۳. مناسب همه کسب‌وکارها
یکی دیگر از مزایای قابل توجه نیچ مارکتینگ، امکان‌پذیر بودن آن برای همه کسب‌وکارهاست. فارغ از کوچکی و بزرگی صنعتی که در آن فعالید، می‌توانید از مزایای این بازاریابی بهره‌مند شوید. حتی اگر کسب‌وکارتان منابع محدودی دارد، نیچ مارکتینگ می‌تواند به رشد شما در بازار کمک کند.
نیچ مارکتینگ می‌تواند در تمامی حوزه‌ها کارکرد داشته باشد. از موسیقی و مد و توریسم و مسافرت تا حیوانات خانگی و بازی و طراحی داخلی خانه.
۴. استفاده موثر از منابع
از آنجا که تمرکز نیچ مارکتینگ بر خدمت‌رسانی به مشتریان محدودتری است، برندها می‌توانند به طور گسترده از منابع موجود در بازار هدف خود استفاده کنند. نتیجه این کار، بازاریابی موثرتر و استفاده کارآمدتر از منابع است.
۵ حاشیه سود بالا
از آنجا که در نیچ مارکتینگ، شرکت‌ها برای فروش، زیاد تحت فشار رقابت نیستند می‌توانند محصول و خدمات خود را به بهترین قیمت بفروشند و حاشیه سود بیشتری به‌دست آورند.
بسیاری از شرکت‌ها با این مدل بازاریابی، فروش خود را افزایش می‌دهند و درآمد بالایی به‌دست می‌آورند.
نیچ مارکتینگ چگونه کار می‌کند؟
نخستین و مهم‌ترین موضوع برای یک برند، قبل از آن‌که به تصمیم‌گیری برای فروش آنلاین فکر کند، درک نحوه نیچ مارکتینگ محصول یا خدماتش برای بازار هدف است. در حقیقت پیش از آن‌که گوشه‌ای از بازار را هدف قرار دهید، باید مشتریان بالقوه‌ای که احتمالا خریدار محصول یا خدمات شما خواهند بود را پیدا کنید و مطمئن شوید که در آن بازارِ نیچ، خریداران شما به قدر کافی وجود دارند.
برند شما و نیچ مارکتی که انتخاب کردید، باید ظرفیت و توان معرفی محصولات تازه و سازگاری با تغییرات را در طول زمان، داشته باشد تا فرصت‌های تازه فروش ایجاد شود.
برای شروع فرآیند نیچ مارکتینگ خود باید روش‌های مختلف توسعه ایده‌ها در بازار و روند کار را بررسی کنید. برای این منظور، باید عواملی که تحت پوشش بازاریابی نیچ قرار می‌گیرد را در نظر داشته باشید. این عوامل عبارتند از:
۱. ایجاد مخاطبان
ایجاد مخاطب با کمک کمپین‌ها می‌تواند پیش از شروع فروش در بازار، باعث آگاهی از برند شما شود. با این کار می‌توانید تشخیص دهید چه تعدادی مشتری بالقوه در بازار نیچ منتظر پخش محصول شما هستند.
۲. آزمایش پیش از سرمایه‌گذاری
یکی از عوامل کلیدی در درک فرآیند نیچ مارکتینگ این است که اول با یک محصول کوچک شروع به آزمایش این روش کنید. در این حالت می‌توانید از مشتریانی که محصول را خریدند، بازخورد دریافت کنید یا از اینفلوئنسرها بخواهید محصول را بررسی کنند.
معمولا برندها با سازماندهی این کمپین‌های کوچک برای مخاطبان هدف، از پیش، وضعیت بازار را بررسی می‌کنند و نظر مخاطبان را متوجه می‌شوند و این برای آن‌ها مفید خواهد بود.
۳. بررسی عمیق بازار نیچ
اگر برند نتواند مخاطبان هدف را در نیچ مارکت مورد نظر مشخص کند، می‌تواند به تجزیه‌وتحلیل بیشتر بپردازد تا ترجیحات مخاطبان را بفهمد و به نتایج بهتری دست پیدا کند. برندها می‌توانند زمان بیشتری را صرف مطالعه شبکه‌های اجتماعی، بلاگ‌ها و سایر حوزه‌های مرتبط با نیچ مارکت کنند تا بینش عمیق‌تری به دست بیاورند و بتوانند به‌طور هدفمندتر نیچ مارکتینگ را انجام دهند.
۴. تحقیق درباره ترندهای نیچ
تحقیق درباره فرآیند نیچ مارکتینگ و درک این که در بازار انتخابی شما، چه می‌گذرد بسیار مهم است. تحقیق درباره رفتار مشتری، سفر مشتری، نیازهای او و نقاط ضعف موجود در این بازار به ماندگاری برند شما در میان ترندها کمک می‌کند.
شما می‌توانید ترندهای مختلفی را امتحان کنید و با تجربه‌ای که به‌دست آوردید، بهترین روش را اجرا کنید. تسلط کافی بر فرآیند نیچ مارکتینگ، با شناخت و آزمایش و تولید ایده‌های نو برای مخاطبانتان ایجاد می‌شود. پس از تحقیق و بررسی کافی می‌توانید این ایده‌های بازاریابی را پیاده‌سازی کنید.
استراتژی‌های کاربردی در نیچ مارکتینگ
شما می‌توانید از استراتژی‌هایی استفاده کنید که می‌تواند به دستیابی، جذب و تبدیل مخاطبان (به مشتری) بیشتر کمک کند. برخی از موثرترین این استراتژی‌ها در ادامه آمده است:
۱. تحقیقات گسترده درباره مخاطب
از آنجا که نیچ مارکتینگ به‌طور مستقیم بر گروه ویژه‌ای از مخاطبان تمرکز دارد، برند باید تحقیقات گسترده‌ای درباره مخاطبان انجام دهد که شامل موارد زیر است:
· تحلیل رقبا برای بررسی میزان مخاطبان آن‌ها و تعاملاتشان
· ایجاد و توسعه پرسونای خریدار برای پیدا کردن مشتریان ایده‌آل
· استفاده از ابزار گوش دادن به مخاطب در شبکه‌های اجتماعی برای نظارت بر ارتباط افراد با برند (سوشال لیسنینگ)
تحقیق درباره مخاطبان می‌تواند به شما در درک مشکلات مشتری هم کمک کند و راه‌های ارتباط با آن‌ها را برای شما فراهم می‌کند تا بتوانید ترجیحات مخاطب را بشناسید و نیازهایشان را برطرف کنید.
۲. کاوش عمیق‌تر در استراتژی‌های رقبا
دانستن استراتژی‌ها و منابع مورد استفاده رقبا هم برای برند شما اهمیت دارد. البته این به معنای تقلید از آن‌ها نیست اما داشتن بینشی از مخاطبان، بازار و نقاط قوت و ضعف رقبا باعث بهبود عملکرد بازاریابی شما می‌شود. در تحلیل رقبا می‌توانید به جنبه‌های زیر توجه کنید:
· توزیع محتوا و شبکه‌های اجتماعی مورد استفاده
· کلیدواژه‌های مورد هدف
· سطح تعامل با مخاطبان
دانستن این جوانب به شما در ایجاد یک استراتژی نیچ مارکتینگ خوب و عملکرد بهتر کمک می‌کند.
۳. ایجاد روابط با مشتری و تقویت مشارکت با برندها
یکی از موثرترین استراتژی‌ها در نیچ مارکتینگ، ایجاد روابط با مشتریان و تقویت مشارکت و تعاملات با برندها، برای بهبود کسب‌وکارتان است. با این کار به راحتی می‌توانید مشتریان فعلی را نگه دارید و مشتریان جدید به‌دست آورید.
با تقویت مشارکت‌ها با آژانس‌های بازاریابی و برندها، می‌توانید مزایا و فرصت‌های بازار را شناسایی کرده و موقعیتتان را در نیچ مارکت انتخابی خود تثبیت کنید. مهم‌ترین این مزایا، امکان آشنایی و ملاقات با مجموعه جدیدی از مخاطبان مرتبط با برندتان است.
۴. ایجاد کمپین‌های دهان به دهان
ایجاد کمپین‌ها و مکالمات بین مشتریان به طور غیر مستقیم، برند شما را در معرض دید افراد قرار می‌دهد. معمولا این کمپین‌ها به‌وسیله هدیه‌ها و حمایت‌های اسپانسری پشتیبانی می‌شوند تا به‌طور غیرمستقیم اما قابل توجه پیش چشم مخاطبان قرار بگیرد.
۵. انتخاب پلتفرم
هر برندی برای دسترسی به گروه کوچکی از مخاطبان، باید از شبکه اجتماعی درستی استفاده کند. یعنی انتخاب پلتفرم مناسب موضوع مهمی است. بسته به بازار نیچ، استراتژی باید پرسش‌هایی را پوشش دهد. مثلا:
· ترجیحات مشتریان برای خرید
· رسانه‌ای که در آن محصول مورد نظر را پیدا می‌کنند
· پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی که در آن‌ها فعالند
در نیچ مارکتینگ، ترکیبی از نوع پرداختی و نوع ارگانیک بهترین کارکرد را دارد. بنابراین برند باید در انتخاب پلتفرمی که می‌تواند بهترین بازده از تبلیغات را داشته باشد، دقت کند.
۶. ایجاد وفاداری از برند
ایجاد وفاداری از برد یکی از قدرتمندترین استراتژی‌های نیچ مارکتینگ است. مشتریان وفادار به سفیران برند شما تبدیل می‌شوند و آن را تبلیغ می‌کنند و با این کار، لیدها (سرنخ) و تبدیل‌های (کانورژن) زیادی برای شما می‌آورند.
تولید وفاداری از برند به تولید تجربه‌ای منحصربه‌فرد، پیش‌بینی‌نیازها و تعامل مداوم با مخاطبان نیاز دارد.
۷. ایجاد اعتبار در بازار نیچ
ایجاد اعتبار در میان مخاطبان هدف بازار نیچ به زمان نیاز دارد و تنها با جلب اعتماد مشتریان نسبت به خدماتتان در طول سالیان حاصل می‌شود. از آنجایی که مخاطبان هدف شما تنها یک منبع دارند، شما فرصت بسیار خوبی دارید که آن‌ها را با خدمت‌رسانی خود جذب کنید.
با کمک استراتژی‌های گفته شده می‌توانید موقعیتی مستحکم در بازار کسب کنید. جایی که مشتریان به دنبال شما هستند.
در مجموع…
نیچ مارکتینگ ممکن است در ابتدا دشوار به نظر برسد اما وقتی بازاری را که قصد دارید در آن فعالیت کنید، شناسایی کردید، تنظیم استراتژی‌ها برای ایجاد روابط با مشتریان بالقوه، فروش و پاسخگویی آسان‌تر می‌شود. هر کسب‌وکاری که به دنبال جایگاه تخصصی برای خود است، به نیچ مارکتینگ نیاز دارد.
